Theo các nhà nuôi trồng thủy sản ở Indonesia, việc nuôi ghép cá chẽm cùng với tôm sú không chỉ giúp tăng lợi nhuận mà còn tăng năng suất cho nông dân.
Người nuôi tôm ở Indonesia đang chuyển hướng sang việc nuôi ghép để tăng lợi nhuận
Tăng năng suất trong nuôi trồng thủy sản không phải lúc nào cũng dựa vào việc áp dụng các công nghệ phức tạp hoặc nguồn vốn đầu tư lớn. Một nhóm nông dân ở Pinrang, phía Nam Sulawesi đã thực hiện thành công trong việc nuôi ghép tôm sú và cá chẽm đầy sáng tạo.
Không giống như các hệ thống nuôi ghép khác đang được thực hiện ở Indonesia, điều làm cho hệ thống nuôi ghép giữa tôm sú và cá chẽm này trở nên độc đáo là nó chỉ xuất hiện một cách tình cờ – sau khi một nông dân nuôi tôm sú truyền thống tên Abdul Waris Mawardi tìm thấy cá chẽm trong ao nuôi tôm sú của mình. Cá nhỏ theo nguồn nước biển vào và sau đó lớn lên cùng với tôm trong suốt chu kỳ.
Cá chẽm có xu hướng trở thành kẻ săn mồi khi chúng xuất hiện trong các ao nuôi nước lợ truyền thống, làm giảm số lượng tôm sú và các loài cá khác. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, Mawardi phát hiện ra rằng cá chẽm có thể phát triển và thu hoạch cùng với các loài giáp xác khác mà không làm giảm năng suất của tôm. Do đó, ông nghĩ rằng hệ thống này có thể giúp trang trại của ông tăng năng suất nếu như được quản lý đúng cách.
Người dân nhận thấy rằng cá chẽm có thể được nuôi ghép cùng với tôm nếu như được quản lý đúng cách
Ưu điểm của nuôi ghép
Cả cá sú và cá chẽm đều là những loài có giá trị kinh tế cao. Tôm được sản xuất theo phương pháp truyền thống ở Pinrang đạt được thương hiệu là tôm sinh thái và được bán sang thị trường Nhật Bản thông qua PT. Atina (Alter Trade Indonesia). Ở Pinrang, giá bán tôm sú tại trang trại dao động từ 59.000 – 115.000IDR / kg (3,61 € – 7,03 € / kg), tùy thuộc vào kích cỡ của tôm lúc thu hoạch. Trong khi đó, cá chẽm chủ yếu được bán tại địa phương với giá bán tại trang trại đối với con từ 250 gram dao động từ 30.000 – 50.000IDR / kg (1,83 € – 3,06 € / kg).
Bên cạnh việc bán được giá tốt, cá chẽm cũng rất thích hợp trong việc nuôi ghép với tôm sú, đạt quy mô thị trường trong khoảng 3-4 tháng và có khả năng thích nghi tốt với các điều kiện chất lượng nước cũng như các hệ thống canh tác.
Mawardi, điều phối viên của Pokdakan (nhóm nông dân) Cempae-Pinrang, đã phát triển phương pháp nuôi ghép tôm sú và cá chẽm trong 3 năm. Trước khi nuôi cá chẽm như một loài thứ hai trong việc nuôi ghép, Mawardi và những nông dân khác đã nuôi tôm sú và cá sữa.
Mawardi đã phát triển phương pháp nuôi ghép trong hơn ba năm
Tuy nhiên, ông nói rằng tỷ lệ sống và kích thước của tôm sú sẽ cao hơn nếu như được nuôi chung với cá chẽm. Bởi vì cá chẽm có thể ăn các loài cá hoang dã khác xuất hiện trong ao – bao gồm cá cháo lớn Đại Tây Dương (Megalops cyprinoides), cá rô phi (Oreochromis mossambicus) và cá cháo biển (Elops hawaiensis).
Có một số điều cần được xem xét để đảm bảo năng suất đạt mức tối ưu – bao gồm việc chuẩn bị ao nuôi, chất lượng và kích cỡ con giống, mật độ và cách quản lý thức ăn.
Chuẩn bị ao nuôi
Mawardi giải thích rằng việc chuẩn bị ao thực sự tương tự như các hệ thống nuôi ghép truyền thống khác. Các thành phần quan trọng bao gồm hệ thống thoát nước; loại bỏ mầm bệnh bằng cách sử dụng saponin; sử dụng phân hữu cơ như Fe, Mn và Zn để phát triển thức ăn tự nhiên cho vật nuôi; và cuối cùng là bón vôi để đảm bảo độ pH của đất dao động từ 6-7.
Ao sẵn sàng thả giống khi thức ăn tự nhiên dưới dạng Phronima sp và sinh vật phù du xuất hiện. Có thể thấy rõ sự hiện diện của Phronima bằng cách quan sát đáy ao gần mé bờ. Nếu kiểm tra đất ở đáy ao, Phronima sẽ trông giống như ấu trùng của muỗi. Trong khi đó, sinh vật phù du có thể được nhìn thấy với màu xanh nâu trong nước.
Thả giống
Quá trình thả giống đóng vai trò rất quan trọng trong việc nuôi ghép tôm sú và cá chẽm và nó sẽ quyết định đến sự thành công cuối cùng của vụ nuôi.
Để tránh trở thành mồi cho cá chẽm, tôm sú phải được thả với kích cỡ lớn khoảng từ 5-8 cm. Người nuôi nên mua PL 12 từ trại giống, sau đó nuôi trong ao ương 15 ngày hoặc có thể mua con giống lớn hơn trực tiếp từ những hộ nuôi khác. Một số nông dân ở Pinrang, phía Nam Sulawesi chuyên sản xuất những con giống lớn này.
Người nuôi thường thả 88.000 con tôm sú trên mỗi ha và nuôi trong khoảng 120 ngày. Mawardi và nhóm của ông đã chia quá trình thả giống này thành 3 giai đoạn. Giai đoạn đầu thả 35.000 con giống. Giai đoạn hai được thực hiện sau 30 ngày với 20.000 con giống. Và giai đoạn cuối cùng được thực hiện sau giai đoạn ban đầu 60 ngày với 33.000 con giống. Trong khi đó, 3.500 con giống cá chẽm được thả sau khoảng 90 ngày kể từ ngày thả giống đầu tiên.
Quá trình thả giống đóng một vai trò quan trọng trong sự thành công cuối cùng của phương pháp nuôi ghép này
Giống như tôm sú, cá chẽm được thả với kích thước lớn hơn (khoảng 5-10 cm). Cá con tự nhiên thường có kích thước từ 2-4 cm, vì vậy chúng phải được nuôi trong ao gièo cho đến khi đạt được kích cỡ mong muốn.
Quản lý nguồn thức ăn
Trong hệ thống nuôi ghép này, cá chẽm chỉ được cho ăn với cá tạp hoặc cá rô phi con. Trong khi đó, tôm sú hoàn toàn dựa vào nguồn thức ăn tự nhiên như Phronima sp, thực vật thủy sinh và các vi sinh vật khác.
Khi mới thả giống, cá chẽm thường không thích ăn thức ăn sống, vì tập tính tự nhiên của chúng là ăn cá sống, nhưng chúng có thể được huấn luyện để ăn thức ăn tươi sống. Người nuôi có thể mất khoảng một tháng để cá chẽm có thể quen với việc ăn thức ăn tươi sống này. Mawardi khuyên rằng nên cho cá chẽm ăn một lần vào buổi sáng và một lần vào buổi chiều, tại một vị trí cố định trong ao.
Thu hoạch một phần
Giống như quá trình thả giống, việc thu hoạch cũng được thực hiện theo từng giai đoạn. Vụ thu hoạch đầu tiên được thực hiện sau 60 ngày kể từ ngày thả giống đầu tiên và sau đó tiến hành thu hoạch 2 lần / tháng khi thủy triều lên. Quá trình thu hoạch được thực hiện bằng bẫy lưới có mắt lưới 5 cm. Điều này cho phép những con tôm nhỏ hơn được thả sau đó vẫn ở trong ao. Trong khi đó, bất kỳ con cá chẽm nào bắt được phải được thả và thu hoạch chúng vào cuối vụ.
Với qui trình thả giống và cách thu hoạch này, người nuôi có thể sản xuất 384 kg tôm sú / ha với size trung bình là 45 con / kg. Giá tại trang trại đối với size này là khoảng 83.000 IDR / kg (5,07 € / kg), do đó, người nuôi có thể kiếm được 31,8 triệu IDR (1,942 €) chỉ từ việc thu hoạch tôm. Đồng thời, họ có thể thu hoạch khoảng 360 kg cá chẽm, cỡ bình quân là 6 con / kg. Với kích thước này, giá bán tại trang trại là khoảng 32.500 IDR / kg (1,99 € / kg), có nghĩa là người dân có thể thu thập được khoảng 11,7 triệu IDR (715 €) từ cá chẽm trong mỗi chu kỳ.
Hỗ trợ của chính phủ
Việc nuôi ghép tôm sú và cá chẽm do Mawardi và 750 thành viên trong nhóm của ông thực hiện đã trở thành mô hình cho các nhóm khác trong khu vực đó, là một phần của kế hoạch phát triển nuôi tôm sinh thái do chính phủ khởi xướng với diện tích 1.000 ha.
Mawardi (người đứng thứ hai từ trái sang) và các thành viên trong nhóm của ông ở Pinrang, phía Nam Sulawesi
Hệ thống nuôi ghép này cũng được hỗ trợ bởi Trung tâm Phát triển Nông nghiệp Ambon (Balai Perikanan Budidaya Laut / BPBL) thông qua việc cung cấp những con cá chẽm có chất lượng tốt. Từ năm 2019-2021, BPBL Ambon đã phân phối 250.000 con cá chẽm giống cho người dân.
Theo Minapoli
Biên dịch: Huyền Thoại – Bình Minh Capital
Xem thêm:
- Nuôi Tôm Trong Hệ Thống Biofloc Với Các Nguồn Carbon Khác Nhau
- Liệu Ngành Tôm Có Tiếp Tục Tăng Trưởng Mạnh Trong Năm Sau?
- Cải thiện khả năng điều hòa thẩm thấu của tôm thẻ chân trắng Litopenaeus vannamei khi nuôi ở độ mặn thấp