Các Nhà Nghiên Cứu Lo Ngại Về Độ An Toàn Của Chế Phẩm Sinh Học Trong Nuôi Trồng Thủy Sản

Các nhà nghiên cứu ở Trung Quốc cảnh báo rằng một số chế phẩm sinh học (probiotic) thương mại được sử dụng trong ngành nuôi trồng thủy sản có thể bị giả mạo nhãn hiệu, đồng thời chứa các cytotoxin (chất gây độc tố tế bào) và các gen kháng kháng sinh có thể truyền sang các sinh vật khác.

Một cuộc thử nghiệm tại chỗ gần đây ở Trung Quốc đối với các chế phẩm sinh học phổ biến đang gây nên nhiều mối lo ngại

Chế phẩm sinh học hiện đang được các nhà nuôi trồng thủy sử dụng như một biện pháp bền vững trong việc ngăn ngừa bệnh, thúc đẩy tăng trưởng và cải thiện sức khỏe của các loài thủy sản. Tuy nhiên, một báo cáo gần đây của Aquaculture Reports đã đề cập nhiều mối lo ngại về độ an toàn của các chế phẩm sinh học bán sẵn trên thị trường. Sau khi tiến hành phân tích di truyền nhiều chế phẩm sinh học trong ngành nuôi trồng thủy sản, các nhà nghiên cứu đã lưu ý rằng nhiều thành phần đã được dán sai nhãn và không chứa vi khuẩn cụ thể được liệt kê trên bao bì.

Khi các nhà nghiên cứu sàng lọc khuẩn probiotic (Bacillus và các phân loài của nó) về khả năng kháng kháng sinh (AMR), họ nhận thấy rằng hầu hết các chủng vi khuẩn phân lập đều có khả năng kháng với kháng sinh beta lactam như penicillin; một số ít hơn kháng ampicillin, oxacillin, cefuroxime và ceftriaxone. Một số chủng phân lập khác cũng cho thấy khả năng kháng với minocycline, và tetracycline. Trong quá trình sàng lọc di truyền, các nhà nghiên cứu đã nhận thấy có sự hiện diện của các gen có hại. Những gen này có thể tạo ra chất cytotoxin có khả năng giết chết các tế bào sống.

Các nhà nghiên cứu nói rằng những kết quả này chỉ ra các vấn đề tiềm ẩn về độ an toàn của các chế phẩm sinh học phổ biến trên thị trường. Việc ghi sai nhãn trên các chai chế phẩm sinh học có nghĩa là các nhà sản xuất không cam đoan về thành phần sinh học của chúng. Thực tế là các chế phẩm sinh học thương mại trong nghiên cứu này đã bỏ qua bước xác định nhãn hiệu, điều này đã gióng lên hồi chuông cảnh báo.

Việc giả mạo nhãn hiệu cùng với sự hiện diện của các gen kháng kháng sinh và độc hại, có nghĩa là “Các loài Bacillus nên được lựa chọn một cách cẩn thận để sử dụng trong chế phẩm sinh học thương mại”. Vì vậy, các ngành công nghiệp nên tập trung nhiều hơn vào việc đảm bảo độ an toàn của chế phẩm sinh học khi ngành nuôi trồng thủy sản ngày càng phát triển.

Chuyển trọng tâm từ công dụng sang độ an toàn

Nhiều nghiên cứu đã chứng minh lợi ích của việc sản xuất chế phẩm sinh học. Các vi khuẩn probiotic như men Saccharomyces cerevisiae và các loài Bacillus khác nhau đã được sử dụng trong nuôi trồng thủy sản để giải quyết tình trạng ô nhiễm nguồn nước, tăng khả năng hấp thụ thức ăn, cải thiện tốc độ tăng trưởng, và tăng cường sức khỏe cũng như chức năng miễn dịch ở tôm, cá. Các chế phẩm sinh học này đã được sử dụng thay cho thuốc kháng sinh để ngăn ngừa vi khuẩn gây bệnh trong các trang trại. Việc sử dụng chế phẩm sinh học đã góp phần giúp cho các nhà sản xuất giảm thiểu rủi ro do các vi khuẩn kháng kháng sinh gây ra. Ngoài ra, chế phẩm sinh học còn có giá cả phải chăng và hiệu quả lâu dài.

Mặc dù mang lại rất nhiều lợi ích, nhưng các nhà nghiên cứu đang nêu lên những mối lo ngại về tính an toàn của một số chế phẩm sinh học bán sẵn trên thị trường – họ nói rằng chúng có thể gây ra một số tác dụng phụ đối với các loài thủy sản. Các vấn đề như làm giả nhãn hiệu, nhiễm khuẩn và các vi khuẩn probiotic gây bệnh đã được báo cáo trong các ngành sản xuất thực phẩm khác.

Chế phẩm sinh học Bacillus đã giúp ngành nuôi trồng thủy sản đạt năng suất tốt hơn và bền vững hơn

Hiện tại, thị trường chế phẩm sinh học trên toàn cầu thiếu hệ thống giám sát và phát hiện, có nghĩa là các trường hợp sản phẩm bị làm giả nhãn hiệu sẽ không được báo cáo. Nghiên cứu của Hong và cộng sự đã phát hiện ra rằng một số lượng lớn chế phẩm sinh học được sản xuất ở châu Á có sự xác định kém về cấp độ loài – và người nuôi không thể chắc chắn rằng loài vi sinh vật nào đang phát triển trong ao của mình.

Kết quả của các nghiên cứu khác cho thấy rằng một số chế phẩm sinh học Bacillus có chứa gen chứa độc và kháng kháng sinh gây ảnh hưởng xấu đến sức khỏe của con người. Ngoài ra, các nhà nghiên cứu cũng phát hiện ra rằng những gen này có thể chuyển từ vi khuẩn sang cơ thể vật chủ sau khi được vật chủ ăn vào cơ thể.

Đánh giá chế phẩm sinh học thương mại

Các nhà nghiên cứu đã mua 32 chế phẩm sinh học Bacillus trong ngành nuôi trồng thủy sản. Họ đã phân lập các mẫu vi khuẩn và xác định đặc điểm của chúng dựa trên các xét nghiệm hình thái học, sinh hóa và PCR. Họ sử dụng phương pháp sàng lọc PCR để phát hiện các gen gây độc tố ở ruột và sử dụng thuốc thử thương mại để đánh giá tính nhạy cảm đối với việc kháng sinh của các mẫu phân lập.

Các nhà nghiên cứu đã tiến hành một loạt các thử nghiệm để xác định vi khuẩn và phát hiện sự hiện diện của các gen chứa độc tố và kháng kháng sinh

Kết quả của nghiên cứu cho thấy một số chế phẩm sinh học thương mại có ít vi sinh vật hơn so với thành phần được công bố trên nhãn của chúng. Trong một số trường hợp, các nhà nghiên cứu nhận thấy rằng có một số mẫu không chứa bất kỳ loài lợi khuẩn nào được liệt kê trên nhãn mà thay vào đó là chứa các loài vi khuẩn khác nhau. Họ cho rằng những vi khuẩn này có thể là những tác nhân gây bệnh, và cho biết thêm, “không thể bỏ qua việc làm giả nhãn hiệu này bởi vì nó làm ảnh hưởng đến sự an toàn của sản phẩm.”

Kết quả đánh giá về tính kháng kháng sinh cho thấy gần như tất cả các chủng phân lập đều kháng với penicillin (90,9%). Ngoài ra, nó cũng cho thấy khả năng kháng với ampicillin (47,7%), oxacillin (25%), erythromycin (18,2%) và cefuroxime (11,4%). Bên cạnh đó, các chủng phân lập cũng cho thấy khả năng kháng với một số tetracycline, nhưng với tỷ lệ thấp hơn (từ 2,3% đến 4,5% tùy thuộc vào loại thuốc). Kết quả này gây nên một mối lo ngại vì vi khuẩn Bacillus có thể đóng vai trò trung gian và chuyển gen kháng thuốc vào môi trường. Ngoài ra, chúng cũng có thể chuyển các gen kháng thuốc này cho các vi khuẩn khác trong cùng môi trường sống.

Các xét nghiệm PCR chỉ ra rằng một số chế phẩm sinh học có chứa các gen gây độc tố ở ruột. Điều này có ý nghĩa quan trọng về tính an toàn vì khả năng chuyển gen từ vi khuẩn probiotic vào môi trường sống có thể gây bệnh và biến chứng cho vật chủ. Các nhà nghiên cứu nói rằng việc sử dụng các chế phẩm sinh học có chứa các gen này có khả năng gây ô nhiễm môi trường nuôi cấy, làm mất khả năng ngăn chặn mầm bệnh của chế phẩm sinh học.

Do đó, các nhà nghiên cứu kết luận rằng: “Độ an toàn của các chế phẩm sinh học thương mại, đặc biệt là các chế phẩm sinh học kết hợp trong nuôi trồng thủy sản, cần phải được chứng minh rõ ràng. Thành phần của sản phẩm chính là cơ sở để xác minh sự an toàn của nó.”

Theo The Fish Site

Nguồn: https://thefishsite.com/articles/aquaculture-researchers-raise-concerns-over-probiotic-safety

Biên dịch: Huyền Thoại – Công ty TNHH PTTS Bình Minh

Xem thêm:

• Liệu Ngành Tôm Có Tiếp Tục Tăng Trưởng Mạnh Trong Năm Sau?
• Ảnh Hưởng Của Việc Bổ Sung Khoáng Chất Vào Chế Độ Ăn Của Tôm Sú Penaeus Monodon Trong Môi Trường Có Độ Mặn Thấp
• Cân Nhắc Việc Duy Trì Sự Sinh Sản Đa Dạng Của Họ Tôm He Về Mặt Thương Mại